Ergonomiczna kuchnia dla LEWORĘCZNYCH - Przewodnik po kuchni na (TWOJĄ) miarę ... w pigułce!

Kuchnia to pomieszczenie, od którego większość z nas zaczyna urządzać swoją nieruchomość.

- źródło: mydomaine.com /kuchnia D.Vasi i A. Mandler/ - 

Kuchnia oraz łazienka to dwa najtrudniejsze pomieszczenia do zaprojektowania. I powiem szczerze, że najwięcej zapytań projektowych, które trafiają na mojego maila, dotyczy właśnie kuchni oraz łazienki.

Ładna kuchnia to nie wszystko. Każdy chciałby, żeby jego kuchnia była ładna. I dużo osób myśli, że ładna kuchnia przez lata to taka, w której da się zrobić co najwyżej kawę, a jeść poza domem.

- projekt kuchni duetu Chan & Eayrs - 

Przestrzeń, na której skupiam się dziś, może być zarazem ładna (choć to pojęcie względne, bo każdy z nas ma przecież inny gust, lepiej się czuje w danej kolorystyce, stosuje inne materiały wykończeniowe itd.) i funkcjonalna. 

Każda funkcjonalna kuchnia może stać się ładna. A żeby tak było musimy zacząć od podstaw (: 

Dopasowany PROJEKT KUCHNI NA MIARĘ omówię w 5 krokach. Dowiesz się z artykułu również jak zaplanować ten obszar, będąc osobą leworęczną. 

1. KUCHNIA NA /TWOJĄ/ MIARĘ:

Zaczynając pracę nad danym projektem, największy nacisk kładę na jego ergonomię, przystosowaną do danego domownika/ów. Prace przygotowawcze nad aneksem kuchennym czy też wydzieloną kuchnią rozpoczynam od wywiadu /zadaję inwestorom kilka...dziesiąt pytań dotyczących ich upodobań i przyzwyczajeń - jak wygląda taki wywiad możecie przeczytać NACISKAJĄC TUTAJ/.

Istotnymi elementami w tym punkcie są:

- ilość domowników - kto i ile osób będzie korzystać z kuchni;

- wzrost domowników - na tej podstawie ustalam wysokość blatów kuchennych (złote zasady wymiaru blatu to: wysokość poniżej 10-15 cm od zgiętej pod kątem prostym ręki - przyjmuje się blat na wysokości 85-90cm dla osób poniżej 170cm oraz 90cm wzwyż dla osób powyżej 170cm; Głębokość blatu reguluje głębokość sprzętów kuchennych i zazwyczaj jest to /w ciągu kuchennym, nie mówię o wyspie/ 60- 62 cm;

- użytkownik prawo czy leworęczny - i ustalenie kompromisów dla prawo i leworęcznych, gdy obydwoje gotują (:

- miejsce usadowienia i rodzaj: aneks czy osobne pomieszczenie / w tym możliwości techniczne zmiany funkcji (wentylacja!) - np. zabieg, który niejednokrotnie stosowałam, to przeniesienie kuchni do salonu i wydzielenie dodatkowej sypialni! Fajnie nie?

- czy inwestorzy dużo gotują i jaki tryb życia prowadzą / częste wizyty gości, pieczenie ciast co 3 dni, jedzenie poza domem i parzenie wspomnianej już kawy, przygotowywanie 5 posiłków dziennie itd./.

I tu temat arcyważny - układ kuchni i jej strefy robocze.

2. UKŁAD I STREFY ROBOCZE:

Naocznie strefy robocze wyjaśni poniższy rysunek:

- rys. strefy robocze w kuchni - 

Ergonomicznie zaprojektowana kuchnia pomaga skrócić czas przygotowania posiłków o 60%, nie dotyczy sałatki z pieczonych buraków (: bo i tak muszą odsiedzieć swoje w piekarniku.

Wyróżniamy 5 stref roboczych:

- strefa gotowania i pieczenia / oznaczona na rys. na czerwono/

Powinny tu się znaleźć piekarnik, płyta grzejna, kuchenka mikrofalowa, okap oraz wyposażenie tj. garnki, patelnie, pokrywki.

- strefa przygotowywania /żółta/

Strefa przygotowywania to przede wszystkim blat roboczy oraz dostęp, najlepiej w postaci szuflad do wszystkich narzędzi kuchennych tj. noże, sztućców roboczych, desek do krojenia, przypraw, innych często używanych produktów żywnościowych np. oliwa, masło, kawa, sól czy substancje słodzące - cukier, miód, inny. Nie możemy zapominać o odpowiednim oświetleniu oraz wystarczającej ilości gniazd elektrycznych, uzależnionych od ilości małego AGD, które posiadamy lub zamierzamy posiadać. Im większy blat roboczy tym większy komfort przygotowywania posiłków. 

- strefa zmywania /niebieska/

Strefa przeznaczona dla zlewozmywaka, suszarki /ociekacza/ do naczyń oraz zmywarki. Idealnie w tym miejscu sprawdzą się kosze do sortowania odpadów oraz miejsce na kuchenne detergenty tj. płyn do naczyń, tabletki do zmywarki, zmywaki. 

- strefa przechowywania / pomarańczowa/

Część kuchni, w której znajdują się naczynia i zastawa. Dobrze, jeżeli ta strefa znajduje się w sąsiedztwie strefy zmywania. Usprawnia to wyciąganie naczyń ze zmywarki i układanie ich w szafce.

- strefa zapasów / szara/

Do niej należą lodówka i zamrażalka oraz spiżarnia. Strefę dobrze jest zlokalizować przy wejściu do kuchni /podżeracze nocni nie będą zmuszeni maszerować przez całą kuchnię/ oraz w zasięgu blatu roboczego, żeby łatwiej było postawić wyjęte z lodówki rzeczy /np. ciężki garnek z pomidorową/.

Jeżeli wszystkie strefy robocze są nam w kuchni niezbędne, to możemy zaplanować układ kuchni. 

Ten, niestety, często wymusza nam powierzchnia czy instalacje albo wysokość otworów okiennych. Ale warto zapoznać się z najczęściej stosowanymi układami stref kuchennych:

- rys. układ stref roboczych

Istotne są też STREFY POZIOME w kuchni - w skrócie - rzeczy, z których korzystamy najczęściej układamy w zasięgu ręki - najniższy poziom szafek górnych oraz półek /szuflad pod blatem. Rzadziej stosowane produkty poniżej oraz powyżej tego poziomu. Produkty wykorzystywane sporadycznie na najwyższym poziomie szafek górnych oraz na najniższym poziomie szafek dolnych.

Najbardziej ergonomiczne są kuchnie w układzie litery U lub G lub z wyspą, z uwagi na bliskość stref tworzących tzw. trójkąt roboczy. 

- projekt kuchni V. van Duysen - 

3. TRÓJKĄT ROBOCZY:

Trójkąt roboczy zakłada, iż trzy najczęściej używane sprzęty kuchenne - płyta grzewcza /strefa gotowania/, zlew /strefa zmywania/ i lodówka /strefa zapasów/ - powinny znajdować się w określonej odległości od siebie tak, aby nasza praca w kuchni była usprawniona. Ale... z mojego doświadczenia, zasada ta sprawdza się jedynie w małych kuchniach oraz gdy gotuje w niej jedna osoba - zasadę trójkąta roboczego ustalili twórcy powiedzenia "gdzie kucharek sześć, tam nie ma co jeść" (:

Oczywiście zachowanie należytych wymiarów pomiędzy poszczególnymi sprzętami to podstawa, ponieważ np. lokalizacja płyty indukcyjnej bezpośrednio przy zlewozmywaku w praktyce utrudnia nam pracę. Podobnie jak niezachowanie odpowiedniej odległości np. pomiędzy ciągiem szafek kuchennych a wyspą - otwarte szafki pod dwóch stronach ciągów kuchennych ograniczają nam swobodne poruszanie się. Takich przykładów jest mnóstwo. Jednak trzymanie się kurczowo wymiarów tworzących trójkąt roboczy nie jest tak istotne, jak graniczenie ze sobą poszczególnych stref tj. w/w możliwości szybkiego przełożenia naczyń do szafek /strefa przechowywania/ ze zmywarki /strefa zmywania/.

- źródło: Pinterest.com /łamane drzwi ukrywające kawiarenkę i mikrofalówkę/.

4.  WYBÓR ODPOWIEDNICH SZAFEK, SYSTEMÓW ORAZ SPRZĘTÓW:

Meble kuchenne wyposażone w nowoczesne rozwiązania ułatwiają codzienne użytkowanie oraz pozwalają jak najlepiej wykorzystać dostępną przestrzeń. Jeżeli chcemy usprawnić sobie pracę, to istnieje możliwość np. zamontowania systemu, który elektronicznie wspomaga wysuwanie szuflady z koszami na śmieci poprzez dotknięcie kolanem, biodrem czy stopą. Dotyczy to również baterii kuchennej reagującej na dotyk. Jednak do wszystkich nowoczesnych rozwiązań potrzebna jest nam odpowiednio przygotowana zabudowa oraz dobrze rozplanowana instalacja elektryczna i sanitarna. Warto to wziąć pod uwagę planując lodówkę z kostkarką /doprowadzenie wody/ czy system wspomagający otwieranie /korpusy szafek powinny być głębsze/.

5. INSTALACJA ELEKTRYCZNA:

Instalacja elektryczna to rozprowadzenie gniazd, w taki sposób, aby bezkolizyjnie podłączyć wszystkie sprzęty AGD. Gniazda elektryczne nie powinny być umieszczane bezpośrednio za sprzętami, np. zmywarką, ponieważ po podłączeniu, nie będzie możliwości dosunięcia jej do ściany i zlicowania frontu z frontami szafek. Wyjątek stanowi instalacja trójfazowa do płyty grzewczej. Instalacja gniazd poza obwodem sprzętów AGD umożliwi nam sprawniejsze ich odłączenie w razie awarii. 

Instalacja gniazd nadblatowych, w odpowiedniej wysokości, ilości i z zachowaniem należytej odległości od źródła wody, również ma wpływ na jakość pracy. Należy w tym celu ustalić ilość sprzętów wolnostojącego AGD, bez którego nie wyobrażamy sobie pracy w kuchni np. mikser, czajnik elektryczny, ekspres do kawy, robot kuchenny. Dość popularnym rozwiązaniem jest stosowanie gniazd nablatowych - szczególnie na wyspie kuchennej. Dzięki takiemu rozwiązaniu mamy możliwość podłączenia do zasilania np. blendera podczas pracy na blacie wyspy. 

Odpowiednie oświetlenie - szczególnie strefy przygotowywania - blatu. Najlepiej sprawdzą się wypusty punktowe rozmieszczone co 40 - 60 cm, aby równomiernie doświetlić powierzchnię roboczą. Bezpośrednio pod szafkami wiszącymi /jeżeli je mamy/ możemy zainstalować oświetlenie taśmowe LED, które wspomoże oświetlenie górne lub będzie bardziej dyskretne w momencie pracy w godzinach wieczornych - godzina 22:00, dzieci śpią, a ja gotuję obiad na jutro.

- projekt kuchni M.L. Helmkampf - 

KUCHNIA NA ODPOWIEDNIĄ RĘKĘ:

Jestem osobą leworęczną. Częściowo osłonięty od salonu aneks kuchenny dzielę z osobą praworęczną, która bardzo lubi i chętnie gotuje. W obecnej kuchni, którą projektowałam 12 lat temu, nie wprowadziłam udogodnień dla osób leworęcznych /poza baterią/. Przystosowałam się. W nowej kuchni, do której mam nadzieję się przeprowadzić w wakacje, takie udogodnienia planuję wprowadzić.

- moja 12-letnia kuchnia/ archiwum prywatne - 

- nowoprojektowany aneks kuchenny/ PT8 interior design - 

Chciałam się z Wami podzielić informacjami, w jaki sposób ułatwić sobie pracę, mając wiodącą lewą rękę:

• Strefy robocze -  Dla osób leworęcznych układ stref roboczych powinien być projektowany odwrotnie do ruchu wskazówek zegara. Dla osób praworęcznych zgodnie z ruchem wskazówek.
• Oświetlenie - wypust oświetlenia powinien być umieszczony z góry po prawej stronie, tak, żeby przygotowując posiłki nie zasłaniać światła / Lampkę przy biurku również ustawiamy po prawej stronie/. Jeżeli stosujemy oświetlenie punktowe, które równomiernie oświetla nam powierzchnię blatu, problem znika.
• Bateria kuchenna - dźwignia baterii powinna być mocowana z lewej strony, z góry lub z przodu. Baterie z dźwignią umieszczane po prawej stronie powodują, że zmuszeni jesteśmy wykonywać tę czynność ręką prawą.
•  Zmywarka - zastanawialiście się czy jakikolwiek wpływ na komfort wkładania naczyń do zmywarki ma umieszczenie jej po odpowiedniej stronie zlewu? Osoby leworęczne powinny projektować zmywarki zawsze po PRAWEJ stronie zlewozmywaka. Wtedy będą swobodnie wyciągały naczynia ze zlewu lewą ręką i umieszczały je w zmywarce bez niepotrzebnego skręcania ciała czy przekładania talerzy z prawej do lewej ręki /ja właśnie tak robię/.
•  Zawiasy w szafkach mocowane po lewej stronie - oczywiście jeżeli jest taka możliwość i akurat front szafki nie wypada przy ścianie. Podobnie zawiasy w drzwiach lodówki. 
  
•  Drobne pomoce kuchenne - zaopatrzenie się w nożyczki czy zestaw noży dla osób leworęcznych na pewno przyczyni się do sprawniejszej pracy w kuchni.  

To tylko niektóre udogodnienia. Na pewno można wymienić ich więcej. 

Leworęczni -  reasumując uważam, że manualne wykorzystanie ręki prawej podczas czynności kuchennych, dodatkowo stymuluje nasz mózg. A mózg nie lubi nudy! Więc wychodźmy z naszej strefy komfortu i korzystajmy z ręki prawej (: To wpływa na naszą kreatywność!

Pomyśleliście o tym? Proste rzeczy i od razu jest wygodniej!

Pozdrawiam Was ciepło! 

Magda